Merhabalar. Bir müzeyi ziyaret ettiğimizde sosyal medyada paylaşım yapmak için hemen fotoğraf çekmek isteriz. Tam fotoğraf çekmeye hazırlanırken de flaşla fotoğraf çekmenin yasak olduğu uyarısını alırız. Bu içerikte müzelerde neden flaş kullanımı yasak sorusunu cevapladım.
İyi okumalar dilerim.
Sanat galerisini ya da bir müzeyi ziyaret ettiğinizde muhtemelen şöyle bir uyarıyla karşılaşmışsınızdır. “Flaşla fotoğraf çekmek yasaktır.” Peki bu flaşlı fotoğraf çekmek yasak politikasının arkasındaki nedenler nedir biliyor musunuz? Hazırsanız başlayalım.
Müzeler ve sanat galerileri tarih, sanat ve kültürle dolu yerlerdir. İçerisinde muhteşem sanat eserlerini görebilir ve gezmekten keyif alabilirsiniz. Gezerken de elbette sosyal medyada paylaşım yapmak için bu eserlerin fotoğraflarını çekmek istersiniz.
Ama o da ne? Güvenlikler uyarı yapıyordur: “Flaşlarınızı kapatın! Flaşlar sanat eserlerine zarar veriyor.” Peki bu doğru mu? Amaç sadece sanat eserlerini mi korumak? Elbette hayır!
Fotoğraf dünyasında yaygın olarak kullanılan iki farklı ışık türü vardır: Doğal ışık ve yapay ışık. Doğal ışık, güneş veya lamba gibi kaynaklardan gelirken, yapay ışık flaşör gibi elektrik yükü yayan herhangi bir şeyden gelebilir.
Müze ve galerileri gezerken en iyi fotoğraf ışığı türü nedir diye sorarsanız tabii ki doğal ışık. Bu yerlerin çoğunun girişinde “No Flash” levhası bulunur. Bu nedenle mekandan atılmak istemiyorsanız onların kurallarına uymanız en güvenlisidir. Peki bu kısıtlamaların neden var olduğunu gelin şöyle bir sıralayalım.
Telif hakkı sorunları
Heykeller, resimler ve diğer sanat eserleri resmi telif haklarına sahiptir. Bu şaheserlerin fotoğraflarını doğrudan çekmenize izin vermemelerinin ana nedenlerinden biri telif hakkının ihlal edilmiş olabileceğidir. Yasal olarak eser sahibi eser üzerinde tam hakka sahiptir. İnsanların fotoğraflarını çekmesine izin vermek de bazı kişilere sanat eserinin kopyasını çoğaltabilmesini ve kasıtlı olarak kendilerininmiş gibi sunabilmesinin yolunu açar.
Güvenlik sorunları
Müzelerin içindeki çoğu şeyin parasal değeri yüksektir ve bu da güvenliğin sıkı olmasının nedenlerinden biridir. İnsanların içeride fotoğraf çekmesine izin verilirse, tüm yerin güvenliği tehlikeye girebilir. Bu fotoğraflar sayesinde hırsızların giriş ve çıkışlara ulaşmaları daha kolay olur.
Sanat eserlerine potansiyel hasar
Galerilerde eser fotoğrafı çekilmesine izin verilmemesinin en önemli ve üzerinde durulan nedenlerinden biri de budur. Peki gerçekten de flaşla fotoğraf çekmek resimlere zarar verebilir mi? Gerçek şu ki bu olabilir. Pek çok tablo, özellikle de yıllar öncesine ait olanlar, ışığa karşı çok hassastır. Çeşitli ısı ve aydınlatma araçlarına maruz kaldıklarında renk bozulması olabilir.
Fakat bilimsel çalışmalar aksini söylüyor:
Ancak konuyla ilgili birçok çalışma yapılmış ve flaşla fotoğraf çekmenin -ışık çok yüksek değilse tabii- sanat eserlerine zarar vermediği ortaya çıkmıştır. Tabii müze görevlileri flaşın esere zarar vereceğini değişmez bir kural gibi benimsemiş.
Müze görevlerinin bunu kutsal bir politika gibi uygulamalarının birkaç nedeni var:
Flaşla fotoğraf çekmeyi sadece bir kişi yaparsa etkisi minimum olabilir, ancak herkes yaparsa işte zararın başladığı yer burasıdır. İkinci bir neden de diğer insanların müze deneyimlerini olumsuz etkilemesidir. Bu müzelerde canımızın istediği kadar fotoğraf çekemeyeceğimizin bilimsel bir açıklaması olmayabilir ancak en anlaşılır sebep budur. Kameralar sessiz deklanşör moduna sahip olanlar bile içerideki diğer insanları rahatsız edebilecek tıklama sesleri çıkarabilir.
Ben Gaziantep’te Zeugma Müzesi’ni gezerken “flaş” engeline takılmıştım. Peki siz en evdiğiniz sanat eserlerinin fotoğraflarını çekebildiniz mi? Flaşla fotoğraf çekmek isterken hangi katı kurallarla karşı karşıya kaldınız? Yorumlarınızı bekliyorum.
